در سال‌های اخیر، آلمان یکی از کشورهای محبوب برای تحصیل بوده است و دانشجویان بسیاری جذب آن شده‌اند. از دلایل این استقبال، می‌توان به قیمت پایین هزینه تحصیل در آلمان، امکان اخذ بورسیه‌های تحصیلی مناسب و حتی تحصیل رایگان در دانشگاه‌های دولتی این کشور اشاره کرد. همچنین پس از پایان تحصیل، امکان تغییر ویزای تحصیلی آلمان به ویزای کاری آلمان نیز وجود دارد. در ادامه این مطلب تمام نکات مربوط به بورسیه تحصیلی آلمان و شرایط اخذ آن را بررسی می‌کنیم.
بورسیه تحصیلی در آلمان
از آن‌جایی که تحصیل در اکثر دانشگاه‌های آلمان که به زبان آلمانی تدریس می‌کنند، رایگان است، افراد کمتری برای بورسیه تحصیلی آلمان اقدام می‌کنند؛ مگر متقاضیانی که رزومه‌ای بسیار قوی دارند و می‌خواهند برای هزینه زندگی خود نیز بورسیه دریافت کنند. البته چند دانشگاه در آلمان که به زبان انگلیسی تدریس می‌کنند نیز شهریه دارند. اکثر دوره‌های کارشناسی در این کشور به زبان آلمانی ارائه می‌شوند و دانشجویان باید مدرک زبان آلمانی حداقل سطح B ۱ ارائه دهند. برای تحصیل در دانشگاه‌های انگلیسی زبان نیز دانشجویان می‌بایست مدرک زبان آیلتس با نمره حداقل ۶/۵ داشته باشند.
شرایط پذیرش در دانشگاه‌های آلمان
قبل از پرداختن به شرایط بورسیه تحصیلی آلمان، لازم است شرایط کلی پذیرش در دانشگاه‌های آلمان را بررسی کنیم:
آزمون TestAS: این آزمون برای مقایسه استعداد تحصیلی متقاضیان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان است و به دو زبان آلمانی و انگلیسی برگزار می‌شود. با استفاده از این آزمون، می‌توانید شانس خود را برای تکمیل دوره تحصیلات خود در یک دانشگاه در آلمان، ارزیابی کنید.
آزمون TMS: این آزمون مختص تحصیل در رشته‌های پزشکی و دندان‌پزشکی در آلمان است. آزمون TMS دو بار در سال در شهرهای مختلف آلمان برگزار می‌شود و درک متقاضی را از نظر علمی و پزشکی مورد آزمایش قرار می‌دهد.
مهارت زبان آلمانی: از آن‌جایی که اکثر دانشگاه‌های رایگان در آلمان به زبان آلمانی هستند، با استفاده از آزمون‌های TestDaF یا DSH می‌توانید مهارت زبان آلمانی خود را اثبات کنید.
اثبات تمکن مالی: باید ثابت کنید که پول کافی برای تأمین هزینه زندگی خود دارید. مقدار تمکن مالی موردنیاز سفارت آلمان به‌ازای یک سال، حدود ۱۲٫۰۰۰ یورو است و معمولا از طریق بورسیه‌های تحصیلی یا حساب مسدودشده آلمان، اثبات می‌شود.
بیمه درمانی: اگر قصد تحصیل در آلمان را دارید، باید بیمه درمانی داشته باشید؛ چرا که هنگام ثبت‌نام در دانشگاه و درخواست مجوز اقامت، باید مدارک بیمه درمانی را ارائه دهید.
ویزا: به‌عنوان یک دانشجوی بینالمللی برای تحصیل در آلمان به ویزای آلمان احتیاج دارید. قبل از ورود به آلمان باید، برای ویزای تحصیلی آلمان از طریق آریاناپارس درخواست کنید.
شرایط بورسیه تحصیلی در آلمان
دریافت بورسیه آلمان شرایط مشخصی دارد که برای دستیابی به آن می‌بایست تمامی این شرایط را داشته باشید:
میانگین نمرات بالا در مقطع تحصیلی قبلی
برای دریافت بورسیه تحصیلی آلمان، می‌بایست در مقطع تحصیلی قبلی، میانگین نمرات بالا داشته باشید؛ ریزنمرات شما توسط دانشگاه موردنظر مورد بررسی و تأیید قرار می‌گیرد.
مقاله‌های علمی و پژوهشی مرتبط با رشته
اگر در کنار معدل بالا، مقاله‌های علمی و پژوهشی بینالمللی مرتبط با رشته مورد نظر خود داشته باشید، شرایط برای دریافت بورسیه تحصیلی شما تسهیل خواهد شد.
داشتن مدرک زبان
تسلط بر زبان آلمانی برای پذیرش در دانشگاه‌های این کشور یکی از شروط اصلی محسوب می‌شود. سطح مورد نیاز زبان آلمانی برای دریافت بورسیه تحصیلی آلمان، B2 بوده و در صورتی که در آزمون ابتدایی دانشگاه نتوانید این سطح را بدست آورید، قادر به شروع دوره آموزشی خود نخواهید بود.
معرفی‌نامه اساتید
این شرط برای بورسیه تحصیلی آلمان در مقطع دکترا مورد نیاز است؛ برای دریافت این بورسیه می‌بایست یک معرفی‌نامه از یکی از اساتید حاضر در دانشگاه موردنظر خود در آلمان داشته باشید. برای دریافت توصیه‌نامه بهتر است قبل از مراجعه به کشور آلمان، از طریق انجام مکاتبات با اساتید عضو هیئت علمی دانشگاه‌های موردنظرتان اقدام کنید.
انواع بورسیه تحصیلی آلمان
به طور کلی بورسیه‌های تحصیلی آلمان به بورسیه‌های تحصیلی دولتی، غیردولتی و دانشگاهی تقسیم‌بندی می‌شود که در ادامه به بررسی برخی از آن‌ها می‌پردازیم:
بورسیه تحصیلی DAAD
DAAD یک سازمان بینالمللی در آلمان است که با هدف گسترش روابط بین دانشگاه‌ها و بین‌المللی‌سازی سازمان‌های تحقیقاتی آلمان تاسیس شده است و کمک هزینه‌های مناسبی را به دانشجویان ارائه می‌دهد. این بورسیه تحصیلی بیشتر برای مقطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شود و مبلغ این بورسیه بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ یورو است که به صورت ماهیانه پرداخت می شود. نمره بالای زبان انگلیسی یا آلمانی، فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی و انگیزه شما می‌تواند تاثیر بسیاری در گرفتن این بورسیه باشد.
بورسیه تحصیلی اراسموس
یکی از بهترین بورسیه‌های تحصیلی در جهان، بورسیه تحصیلی آراسموس است که توسط کشورهای عضو اتحادیه‌ی اروپا تامین می‌شود. این بورسیه به دانشجویانی اهدا می‌شود که به‌صورت تمام وقت در حال تحصیل هستند و به مدت یک‌سال تمام هزینه‌های زندگی و تحصیل دانشجو را پوشش می‌دهد. این بورسیه بیشتر برای حمایت از اتباع کشورهای جهان سوم است و ماهیانه حدود ۱۱۰۰ تا ۱۵۰۰ یورو به دانشجو اهدا می‌کند.
بورسیه تحصیلی کنراد آدناور konder adenauer stiftung
این بورسیه به دنبال دانشجویانی است که علاقه‌مند به مسائل سیاسی و تحقیقات عمومی گسترده باشند. شما حداقل باید سه ترم را در دانشگاهی در کشور آلمان گذرانده باشید تا بتوانید این بورسیه تحصیلی را برای تحقیقات خود دریافت کنید. بنیاد کنراد آدناور آلمان، دارای بوده و نیز باشید. بورسیه کنراد آدناور آلمان، برای دانشجویان بینالمللی و داوطلبان مقاطع تحصیلات تکمیلی است که قبلا تحصیلات خود را با موفقیت به پایان رسانده‌اند. مبلغ این بورسیه بین ۸۵۰ تا ۱۲۰۰ یورو در ماه است.
دانشگاه علمی کاربردی هامبورگ (Hamburg University of Applied Sciences)
این بورسیه تحصیلی که فقط برای مقاطع تحصیلات تکمیلی یعنی کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شود، به دانشجویان این امکان را می‌دهد تا به طور کامل بر روی مطالعات خود متمرکز شوند. این بورسیه تحصیلی به مدت ۴ ماه یا یک ترم با مبلغ ۴۰۰ یورو در هر ماه به دانشجویان اعطاء می‌شود.
بورسیه تحصیلی آلمان Bayer Foundations
این بورسیه تحصیلی غیردولتی است و هم شامل دانشجویان آلمانی می‌شود و هم دانشجویان بینالمللی. یکی از شروط اصلی برای دریافت این بورسیه تحصیلی آلمان، سوابق و نتایج دانشگاهی بسیار خوب است؛ بورسیه‌ی بنیاد بایر فرصت‌هایی را برای رشد حرفه‌ای و شخصی دانشجویان فراهم می‌کند. این بنیاد همچنین مشوق همکاری‌های بین‌سازمانی و مشارکت‌های چند رشته‌ای است. مبلغ این کمک‌هزینه تا سقف ۱۰٫۰۰۰ یورو است.
بورسیه تحصیلی هلموت اشمیت Helmut-Schmidt آلمان
این بورسیه که برای موضوعات مرتبط با توسعه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ارائه می شود، تمام هزینه‌ها را پوشش می‌دهد و ماهانه حدود ۹۰۰ یورو به دانشجویان کمک‌هزینه اهدا می‌کند. این بورسیه همچنین کمک به بیمه درمانی در آلمان را پوشش می‌دهد و هزینه‌های سفر رفت و آمد را نیز پوشش می‌دهد. لازم به ذکر است این بورسیه شامل یک دوره ۶ ماهه اجباری زبان آلمانی است که در موسسات منتخب آلمان برگزار می‌شود.
بورسیه هاینریش بول Heinrich boll
این بورسیه دولتی بوده و برای مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شود و ماهیانه مبلغی در حدود ۸۵۰ تا ۱۰۰۰ یورو به دانشجویان اهدا می‌کند. در ماه در نظر گرفته شده است. اطلاعات بیشتر در مورد این بورسیه را در این لینک مطالعه کنید. دانشجویانی که دارای فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی باشند، شانس بیشتری برای دریافت این بورسیه خواهند داشت.
بورسیه تحصیلی مقطع کارشناسی در آلمان
همان‌طور که اشاره شد، تحصیل در مقطح کارشناسی در اکثر دانشگاه‌های آلمان رایگان است و بورسیه‌های آلمان بیشتر به مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا تعلق می‌گیرد. اما در شرایطی دانشجویان دوره کارشناسی نیز می‌توانند از بورسیه‌های تحصیلی آلمان که نسبت به دو مقطع دیگر مبلغ کمتری دارد، استفاده کنند. دوره کارشناسی در آلمان مانند ایران ۴ سال طول می‌کشد و در این مدت دانشجو می‌تواند ۱۰ ساعت در هفته کار کند. معمولا این بورسیه تحصیلی در آلمان در رشته‌هایی همچون مهندسی، علوم کامپیوتر، مدیریت، شیمی، اقتصاد، پزشکی و حقوق ارائه می‌شود.
بورسیه‌های تحصیلی مقطع کارشناسی ارشد در آلمان
امکان تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان به دو زبان انگلیسی و آلمانی وجود دارد. همچنین بورسیه‌های جذابی در زمینه‌های مختلف و با حمایت دانشگاه‌های متنوع در این مقطع تحصیلی ارائه می‌شود. دانشجویان این مقطع تحصیلی اجازه کار پاره‌وقت ۱۵ تا ۲۰ ساعت در هفته را دارند. از جمله شرایط اخذ بورسیه تحصیلی مقطع کارشناسی ارشد در آلمان می‌توان به دارا بودن مدرک کارشناسی از دانشگاه‌های معتبری که مورد تأیید و پذیرش دانشگاه‌های آلمان باشند و دارا بودن رزومه علمی تحقیقی قوی اشاره کرد.
بورسیه‌های تحصیلی آلمان در مقطع دکترا
بیشتریت تعداد بورسیه در آلمان در مقطع دکترا ارائه می‌شود. متقاضیان دریافت بورسیه تحصیلی در آلمان در مقطع دکترا نیازمند معرفی‌نامه از استاد هستند. به عبارتی باید با استاد مورد نظر که گرایش وی متناسب با اهداف تحصیلی و شغلی دانشجو است، شروع به مکاتبه کرده و تاییدیه‌های لازم را جهت دریافت پذیرش از وی دریافت نمایند. در صورتی‌که دانشجویان رزومه علمی قوی و نمرات عالی داشته باشند، می‌توانند بورسیه تحصیلی آلمان در مقطع دکترا را دریافت کنند.
به این صورت که دانشجویان باید نمره زبان بالا، مقالات بینالمللی و معدل بالا از دانشگاه‌های معتبر داشته باشند؛ از طرفی مکاتبه با سوپروایزر و تاییدیه او نیز از الزامات اخذ پذیرش در مقطع دکترا است. تحصیل مقطع دکترا در دانشگاه‌های آلمان به زبان انگلیسی و آلمانی صورت می‌پذیرد. البته دانشجویان می‌توانند با تسلط به سطحی از زبان آلمانی نیز اقدام کنند و پس از ورود، مهارت زبان خود را به سطح مورد نظر برسانند. لازم به‌ذکر است بورسیه تحصیلی در آلمان به دو صورت اعطا می‌شود؛ یا به طور کامل تمام هزینه‌های تحصیل و زندگی دانشجو را در برمی‌گیرد؛ یا قسمتی از هزینه‌ها را پوشش می‌دهد.
شرایط تحصیل رایگان در آلمان
تمامی دانشگاه‌های دولتی آلمان شرایط تحصیل رایگان را در اختیار همه دانشجویان آلمانی و بینالمللی قرار می‌دهند. این در حالی‌ست که بورسیه‌های تحصیلی نیز در این کشور ارائه می‌شوند تا بیش از پیش مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل رایگان را تسهیل کنند. بنابراین شما با دریافت ویزای تحصیلی رایگان آلمان، بدون پرداخت شهریه درس می‌خوانید. مسئولان این کشور معتقدند تحصیل و آموزش یک محصول تبلیغاتی و درآمدزا نیست و این یعنی هر فرد می‌تواند تحصیل رایگان در دانشگاه‌های دولتی آلمان را تجربه کند.
مدارک مورد نیاز بورسیه تحصیلی در آلمان
برای دریافت این ویزا باید با مراجعه به سفارت آلمان مدارک لازم را ارائه دهید و مراحل اداری را طی نمایید.
برخی از مهم‌ترین مدارک دریافت ویزای تحصیلی آلمان عبارتند از:
- گذرنامه ملی یا کارت شناسایی ملی
- تأییدیه مدرک تحصیلی
- عکس‌های اخیر به اندازه گذرنامه
- بیمه سلامت دانشجویی
- ارائه رزومه متقاضی
- پر کردن فرم درخواست بورسیه
- مدارک تحصیلی مقاطع گذشته
- تاییدیه سوپروایزر در مقطع دکترا
- توصیه‌نامه از استاد
- مقالات بینالمللی
- انگیزه‌نامه یا SOP
- ریز نمرات
- مدرک زبان آیلتس و یا مدرک زبان آلمانی
سوالات متداول بورسیه تحصیلی در آلمان
شرایط اخذ بورسیه تحصیلی در مقطع دکترا در آلمان چیست؟
در این مقطع لازم است سطح زبان به B2 برسد، چراکه کمک زیادی به اخذ بورسیه تحصیلی می‌نماید. برای افرادی که قصد تحصیل در مقطع دکترا دارند، داشتن استاد راهنما لازم است.
موارد تأثیرگذار در اخذ بورسیه تحصیلی آلمان چیست؟
نمرات و معدل دانشجو، داشتن مقالات بینالمللی مانند ISI، تالیف کتاب، جوایز خوارزمی، ثبت اختراع، مدرک زبان بالا به همراه ارائه اصل و ترجمه ریزنمرات.
شرط معدل برای ورود به علوم پزشکی چیست ؟
ترجیحا لیسانس از رشته‌های زیرشاخه تجربی و با معدل بالای ۱۵ و همچنین داشتن مدرک B2 زبان آلمانی است.
آیا می‌توان هنگام تحصیل در آلمان کار کرد؟
بله یک دانشجو اجازه دارد که به صورت نیمه‌وقت در آلمان کار کند.
آیا برای تحصیل در آلمان به ویزای دانشجویی نیاز است؟
شهروندانی که از کشورهای عضو اتحادیه اروپا هستند، به ویزای دانشجویی در آلمان نیازی ندارند؛ با این وجود باید در سازمان‌های مربوطه در شهری که می‌خواهند مشغول به تحصیل شوند، ثبت‌نام کنند. اما دانشجویان بینالمللی که از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا به این کشور سفر می‌کنند، نیاز به اخذ ویزای دانشجویی آلمان پیش از سفر به این کشور را خواهند داشت.
آیا دانشگاه‌های آلمان شهریه دریافت می‌کنند؟
از سال ۲۰۱۴ شهریه تمام دانشگاه‌های دولتی آلمان به طور رسمی حذف شد؛ به ویژه برای رشته‌های کارشناسی. مگر دانشگاه‌هایی که به زبان انگلیسی تدریس می‌کنند.
آیا دانشجو می‌تواند خانواده خود را در حالی که در آلمان تحصیل می‌کند، به این کشور بیاورد؟
بله، اگر اجازه اقامت در آلمان را دارید، می‌توانید خانواده مانند همسر و فرزندان‌تان را با خود همراه کنید. اگر مدت اقامت شما در آلمان بیشتر از یک سال باشد، امکان درخواست ویزای تجمیع خانواده (Family Reunion Visa) را دارید. با این حال، شما همچنین باید اثبات کنید که منابع مالی کافی برای حمایت از آن‌ها بدون نیاز به کمک‌های اجتماعی را دارید.
Studienkolleg یا دوره مقدماتی تحصیلی در آلمان چیست؟
Studienkolleg یک دوره مقدماتی تحصیلی یا همان کالج دانشگاهی یک ساله برای دانشجویانی است که دیپلم تحصیلی آن‌ها از طرف دانشگاه‌های آلمان به رسمیت شناخته نمی‌شود. در طی این دوره، دانشجویان به مدت پنج روز در هفته موضوعات مربوط به یک رشته خاص و همچنین زبان آلمانی را با هدف گرفتن نمره قبولی در آزمون ارزیابی نهایی می‌آموزند. پس از گذراندن امتحان نهایی، آن‌ها واجد شرایط لازم و ثبت نام در یکی از دانشگاه‌های آلمان خواهند شد.